Cytologia jest bardzo prostym badaniem i… niezwykle istotnym. Wykonywana regularnie stanowi profilaktyczne działanie przy szybkim wykrywaniu raka szyjki macicy. Trzeba pamiętać, że nowotwór ten jest uleczalny, jednak tylko w początkowej fazie rozwoju. Statystyki pokazują, że dzięki cytologii udaje się zapobiec około 60-80% przypadków raka szyjki macicy. Co jeszcze powinnaś wiedzieć o tym badaniu?
Nie trwa długo
Cytologię wykonuje się w pierwszej połowie cyklu, zaraz po menstruacji. Jeśli w momencie badania przechodzimy przez jakąś infekcję intymną, warto poczekać do jej wyleczenia. Stan zapalny bardzo często sprawia, że wymaz nie nadaje się do badań laboratoryjnych. Na 24 godziny przed badaniem nie wolno wykonywać irygacji, przyjmować leków dopochwowych i należy zrezygnować ze stosunków płciowych. Cytologia trwa tylko chwilę i jest całkowicie bezbolesna. Ginekolog wprowadza do pochwy wziernik i następnie szczoteczką o elastycznych włóknach pobiera złuszczone komórki nabłonka, śluz z tarczy i kanału szyjki macicy. Później wymaz przeniesiony jest na szkiełko mikroskopowe i natychmiast utrwala się je specjalnym odczynnikami. Próba trafia do laboratorium diagnostycznego, gdzie oceniana jest pod mikroskopem.
Jak czytać wyniki?
Oczywiście to lekarz jest jedyną osobą diagnozującą. Warto jednak poznać podstawowe oznaczenia, jakie uwidacznia wynik badania. W Polsce klasyfikowanie wymazów cytologicznych odbywa się na podstawie TBS, czyli za pomocą systemu opisowego Bethesda. Bardzo często otrzymamy wynik w pięciostopniowej skali PAP (Papanicolau). Bardzo dobry wynik badania będzie zawierał następujący opis: komórki nabłonka płaskiego: prawidłowe; komórki nabłonka gruczołowego – prawidłowe, czynniki infekcyjne: brak.
Opisie TBS mogą pojawić się oznaczenia:
ASC – atypowe (czyli nieprawidłowe) komórki nabłonka płaskiego. To oznaczenie dzieli się na dwie podgrupy:
ASC-US – w rozmazie odkryto komórki trudne do jednoznacznej identyfikacji, świadczące prawdopodobnie o stanie zapalnym. Nie ma komórek o charakterze nowotworowym.
ASC-H – zmiany o charakterze trudnym do określenia, mogą mieć charakter dysplastyczny. Oznacza to, że jest większe prawdopodobieństwo przejścia dysplazji w raka.
LSIL – znaleziono komórki o nieprawidłowej budowie świadczące o zakażeniu HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) lub dysplazji małego stopnia.
HSIL – zmiany dysplastyczne średniego lub dużego stopnia.
AGC – atypowe zmiany w komórkach gruczołowych.
Według skali PAP nieprawidłowy wynik cytologii to III, IV, i V grupa cytologiczna.
Wyniki badań i co dalej? Jeżeli wynik jest prawidłowy, wówczas za jakiś czas profilaktycznie powtarzamy cytologię. W przypadku wyniku nieprawidłowego kobieta kierowana jest na dalsze badania diagnostyczne.
